Drugs en alcohol bij diabetes in de puberteit

Wat is de invloed van alcohol en drugs als je diabetes hebt? 

Alcohol en drugs beïnvloeden de gemoedstoestand, dus ook je waarneming. Je wordt er wat losser en wat onbezorgder van. Hierdoor vergeet je soms voor je diabetes te zorgen maar voel je ook je hypo’s en hypers minder goed. Daarnaast hebben deze middelen invloed op je glucosewaarde. Na drugsgebruik ontstaat er meestal een hyper, maar bij sommige typen drugs kan ook een hypo ontstaan. In sommige gevallen kan drugsgebruik tot ernstige ontregeling (ketoacidose) leiden. Dat heeft onder andere te maken met de toename van stresshormonen die door je lichaam worden aangemaakt en met het feit dat je door de drugs vergeet voor je diabetes te zorgen. 

Alcohol laat je glucosewaarde eerst stijgen, omdat er in de meeste drankjes koolhydraten zitten. Zeker van zoete mixdrankjes kun je als een raket de hoogte in schieten. Maar enkele uren later gaat die glucosewaarde met dezelfde vaart (of harder) naar beneden. De lever is dan namelijk druk bezig om de alcohol op te ruimen en heeft geen tijd meer om glucose af te geven. Het is belangrijk dat pubers dit effect begrijpen, voordat ze alcohol of drugs gaan gebruiken. 
 

De eerste keer alcohol bij diabetes: hoe regel je dat? 

Je weet nooit van tevoren hoe je lichaam reageert op alcohol. In de ideale situatie nodig je dus wat vrienden uit en probeer je het de eerste keer thuis, in een gecontroleerde omgeving, om te zien hoe het gaat. Voor ouders is het de kunst om open te zijn. Het mag best een keertje misgaan, maar is het wel mooi als je kind dat tegen je durft te zeggen. Te veel gedronken? Wees dan niet boos maar denk mee over een oplossing. En sta misschien ’s nachts even op om een keertje extra te controleren. 
 

Waarom krijgen pubers na een avond stappen vaak een hypo in de nacht? 

Omdat de lever geen glucose afgeeft als er gifstoffen (zoals alcohol) verwerkt moet worden. Het dempende effect dat die glucoseafgifte heeft, is dus verdwenen. Daardoor kun je sneller een hypo krijgen - zelfs als er helemaal niet zoveel gedronken is. Door de alcohol slaapt je puber bovendien dieper, dus de kans bestaat dat hij of zij niet wakker wordt van die hypo. 

Om dat te voorkomen is het slim om voor het slapen nog wat te eten met langwerkende koolhydraten. Even langs McDonalds of de snackbar is dus een goed idee. Streef voor je gaat slapen niet naar een keurige glucosewaarde van 6, maar zorg liever dat je wat hoger zit. Neem bij een glucosewaarde van 8-10 nog 15 tot 20 gram koolhydraten voordat je je bed in duikt. Zeker als het een actieve avond was en je aardig wat alcohol hebt gehad. Het kan per persoon heel verschillend zijn hoeveel je nodig hebt. Ga aan de voorzichtige kant zitten en kijk achteraf hoe het is gegaan, zo kun je leren wat jouw lijf ongeveer nodig heeft om een hypo in de vroege ochtend tijdens je slaap te voorkomen. Misschien is het ook een optie om te vragen of je ouders een keer je glucosewaarden op je sensor willen checken. Meestal doen ze dat graag en geeft dat voor beide partijen wat rust. 
 

Welke rol spelen de vrienden van je puber? 

Het is fijn als je puberzoon of -dochter omringd wordt door vrienden die hem of haar in de gaten houden. Maar dan moeten die vrienden natuurlijk wel weten wát ze in de gaten moeten houden. Ze moeten bijvoorbeeld weten dat een hypo er hetzelfde uit kan zien als dronken zijn. En als ze niet weten waarvoor die glucagon neusspray is die in de tas zit, dan heeft het weinig zin om hem mee te nemen. Pubers vinden het vaak gênant om uit te leggen wat er allemaal bij diabetes komt kijken, ze willen immers niet anders zijn dan de rest. Daar kunnen ouders dan een rol in spelen. Soms worden vrienden ook uitgenodigd om een keer mee te gaan naar de poli, bijvoorbeeld als er een gezamenlijke vakantie gepland is. Het is altijd goed dat de vrienden van je kind de informatie hebben die nodig is. 
 

Heeft het zin om af te spreken wie de BOB is? 

Dat is mooi bedacht, maar werkt niet altijd in de praktijk. Uitgaan met een groep is gezellig, ze kunnen elkaar dan niet opleggen dat er eentje de BOB moet zijn. Dat moet dus uit die jongere zelf komen. Als ouder of behandelteam kun je wel uitleggen dat het slim is om zoiets af te spreken. 
 

Hoe maak je afspraken met je puber over drank en drugs bij diabetes? 

Alle ouders moeten in gesprek gaan met hun kinderen over drank en drugs, of ze nou diabetes hebben of niet. Maak het bespreekbaar, zorg dat ze weten hoe jij erin staat en maak samen afspraken. Vaak hebben kinderen daar zelf goeie ideeën over. 

Natuurlijk moet je maar hopen dat ze zich ook aan die afspraken houden. Het ene kind kan meer verantwoording aan dan het andere. En sommige zijn makkelijker te beïnvloeden; eenmaal tussen vrienden staan ze misschien minder sterk in hun schoenen. Toch is het goed om je kind het vertrouwen te geven dat hij het kan. En zorg dat ze weten dat ze bij je terecht kunnen als het mis gaat. Het kan voor ouders best spannend zijn, maar weet je: meestal gaat het goed!