Data glucosesensor: wat kun je ermee?

Wat laat een glucosesensor allemaal zien?

Henk-Jan: “Een glucosesensor geeft continu glucosedata door. Je ziet niet alleen hoe hoog je glucosewaarde is, maar ook of die aan het stijgen of dalen is. Dat is heel anders dan bij een vingerprik, die geeft slechts een momentopname. Bij een sensor kijk je naar het totaalprofiel over een hele dag. Je kunt ook andere gegevens in het systeem meenemen. De insulinedosis bijvoorbeeld, activiteiten zoals sporten en uitgaan of andere situaties zoals ziekte. Bij sommige systemen kan de sensor de gemeten waarden doorsturen naar de pomp.”
 

Een sensor geeft dus veel data. Hoe gebruik je die om je diabetes te managen?

“Je kunt de data op twee manieren gebruiken. Ten eerste om te kijken wat op dit moment je glucosewaarde is en wat je zou moeten doen. Dat is bijvoorbeeld handig bij het opstaan of vlak voor het sporten. Daarnaast kun je terugkijken en trends herkennen: wat gebeurde er toen ik die avond ging feesten of ben gaan zwemmen? Het is belangrijk dat je niet alleen kijkt naar het moment, maar zeker ook naar de trends.”
 

Welke inzichten hebben al die data opgeleverd?

“Je kunt naar groepen mensen kijken die een bepaalde techniek gebruiken en de uitkomsten met elkaar vergelijken. Deze ‘big data’ geeft ons informatie als behandelaar: wat levert een bepaalde therapie op? Maar je kunt ook per persoon kijken om te zien welke patronen, dag of nacht er zijn. Welke terugkerende patronen herken je overdag, maar ook ’s nachts? Mooie functionaliteiten zijn pijlen die laten zien welke kant je op gaat met je glucosewaarden: ben ik aan het stijgen, aan het dalen of blijf ik stabiel? Als je gaat voetballen, op 4 zit en net wat hebt gegeten, dan denk je met een pijltje omhoog: ‘dat komt wel goed’. Maar met een pijl omlaag zou je misschien toch beter nog iets kunnen eten. Ook kun je achteraf terugkijken om te zien of het goed was wat je deed.”
 

Bestaat er zoiets als data-overload?

“Je kunt inderdaad op die sensor blíjven kijken. Dat noemen we data-overload van een persoon: je ziet te veel en gaat misschien te veel of te snel reageren. Je glucosewaarde verandert continu, maar als je insuline toedient of koolhydraten eet, duurt het even voor je daar effect van ziet. Het advies is om op je handen te gaan zitten, wat lastig is wanneer je steeds data ontvangt. Dit kan voor sommige mensen onrustig zijn. Daarnaast kennen we ook alarm-overload of alarm-moeheid. Als je in de klas, op je werk of ’s nachts steeds piepjes krijgt, moet je nadenken: had ik dit alarm echt nodig? Je moet alarmen wel gebruiken, daarvoor zijn ze immers, maar je kunt ook met je team bespreken hoe je alarm-overload kunt beperken.”
 

Hoe deel je data met je behandelteam?

“Delen doe je met een softwareprogramma. Soms gaat het real time, soms moet je de gegevens zelf uploaden. Je team kan dan meekijken en meedenken. Ik heb gesport en ik blijf zakken, wat zou ik de volgende keer in deze situatie kunnen doen? Ik ben ziek geweest en zat lang hoog, wat kan ik daaraan doen? Via het scherm, app of e-mail kun je dit met je behandelaar bespreken en samen kun je kijken hoe het gaat en of je wat moet aanpassen. Het vervolg daarvan is ‘cloud care’: alle gegevens zitten in de cloud en we laten computers en algoritmes naar die data kijken. Die geven vervolgens een seintje wanneer er iets geks te zien is. Je hebt alleen contact met je behandelteam als het nodig is. Ik denk dat dit soort technieken het contact met de behandelaar zal vergemakkelijken en verbeteren en het aantal ziekenhuisbezoeken zal verminderen.”
 

Als straks alles automatisch gaat, heeft dit dan tot gevolg dat de rol van de diabetesverpleegkundige in de toekomst anders wordt?

“Ja, dat denk ik wel. En datzelfde geldt voor de diëtist en de dokter. Aan de ene kant zijn ze meer bezig met technologie: ze kijken naar de instellingen van het systeem. Aan de andere kant gaan ze coachen: welke stappen wil een patiënt maken en welke techniek is daarbij nodig? Het werk zal dus veranderen, maar wel met als uitzicht dat de behandeluitkomsten daardoor beter worden en dat het leven met diabetes makkelijker wordt. Zolang we de ziekte niet kunnen genezen, moeten we het technisch oplossen. Daar gaan sensoren zeker bij helpen.”